„A jeśli komu droga otwarta do nieba

tym, co służą ojczyźnie,

wątpić nie potrzeba,

że co im zazdrość ujmie,

Bóg wynagradzać będzie.” Jan Kochanowski - Pieśni X (Księgi wtóre),

W Dniu Święta Wojska Polskiego składam Wam Drodzy Koledzy – Żołnierze, Podoficerowie, Chorążowie i Oficerowie wyrazy uznania,za Waszą służbę i pracę dla Ojczyzny. Jednocześnie proszę o przyjęcie najserdeczniejszych życzeń dobrego zdrowia i wszelkiej pomyślności przez wszystkich byłych i obecnych żołnierzy zawodowych garnizonu Wojska Polskiego w Kostrzynie nad Odrą wraz z rodzinami.

Mjr rez. Józef Piątkowski

Historia polskiej wojskowości stanowi bogatą skarbnicę przykładów, z których kolejne pokolenia czerpać mogą wnioski i doświadczenia odnośnie do szeroko rozumianej służby ojczyźnie i narodowi. W dniu 30 lipca 1992 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Wałęsa podpisał ustawę o ustanowieniu Święta Wojska Polskiego w dniu 15 sierpnia. Przywrócone zostało tradycyjne Święto Żołnierza, które Wojsko Polskie obchodziło 15 sierpnia nieprzerwanie w latach 1923-1947 na pamiątkę wielkiego zwycięstwa w sierpniu 1920 roku nad Wisłą (Rozkaz Dzienny nr 126 Ministra Spraw Wojskowych z 4 sierpnia 1923 roku o ustanowieniu Święta Żołnierza). W latach 1950-1992 w Polsce świętem tym był Dzień Wojska Polskiego obchodzony 12 października (ustanowiony dekretem Rady Ministrów z 7 października 1950 roku).  Święto Wojska Polskiego, to doskonała okazja wyrażenia szacunku dla dokonań wszystkich żołnierzy pełniących służbę w naszym mieście. Służba żołnierzy w garnizonie Kostrzyn nad Odrą należy już do historii, ale dla lokalnej społeczności stanowi godny i piękny przykład patriotyzmu. Powojenne dzieje Kostrzyna nad Odrą były ściśle związane ze stacjonowaniem jednostek Wojska Polskiego.

Piechota, saperzy i artylerzyści na trwale wrośli w pejzaż miasta i związali się z jego społeczeństwem. Byli wśród kostrzynian, którzy przywracali miasto do życia po zniszczeniach wojennych, byli świadkami narodzin nowego Kostrzyna nad Odrą i uczestniczyli w jego rozbudowie stając się aktywnymi współgospodarzami miasta. Tradycje i historia jednostek: 69 Pułku Zmechanizowanego, 14 Batalionu Saperów, 18 Dywizjonu Rakiet Taktycznych, 113 Pułku Artylerii, 13 Pułku Artylerii im. Mikołaja Gomólickiego oraz pozostałych instytucji garnizonu stanowią przykład ofiarnej pracy i służby na rzecz Kostrzyna nad Odrą i regionu. Z chwilą zakończenia działań wojennych Wojsko Polskie było jedną z pierwszych instytucji zaangażowanych, m.in. w rozminowywanie terenów, odgruzowywanie odbudowę i zagospodarowywanie naszego miasta. Żołnierze garnizonu przez blisko 50 lat na trwale wpisali się w dzieje miasta. Dowódcami Garnizonu w Kostrzynie nad Odrą byli następujący oficerowie: płk Kazimierz Makarewicz, kpt  Józef Janek, płk Bolesław Olszewski, płk  Janusz Daszewski, płk Alojzy Gajewski, płk  Jan Szczeponik, płk Witold Kaczanowski, płk  Roman Kłosiński i płk  Lech Skwara.

Kostrzyn nad Odrą stał się miejscem pełnienia pokojowej służby dla tysięcy szeregowych żołnierzy służby zasadniczej i żołnierzy zawodowych z całej Polski. Stacjonujące tutaj jednostki wojskowe i służący w nich żołnierze czynnie uczestniczyli w życiu miasta, regionu, kraju. Garnizon z Kostrzyna nad Odrą delegował żołnierzy i i oficerów, którzy brali udział w misjach pokojowych Organizacji Narodów

Zjednoczonych na całym świecie, m.in.: w Egipcie, Iraku Jugosławii, Kambodży, Namibi oraz Syrii. Służbę za granicą pełnili m.in.: mjr Jerzy Szajdak, por. Jerzy Muszak, chor. Krzysztof Prętnicki, sierż. Włodzimierz Jankiewicz, sierż. sztab. Ireneusz Łakomy, st. chor. Maciej Walczak, sierż. Andrzej Pieczonka, st. chor. sztab. Konrad Kopacki, sierż. Jan Janicki, chor. Stefan Sekuła, sierż. Jan Woźniak, sierż. Andrzej Skrzesiński, por. Krzysztof Michalik. Wśród będących na służbie w misjach pokojowych było również wielu mieszkańców miasta, służących jako żołnierze w innych Jednostkach Wojska Polskiego. Dwóch  oficerów pełniących służbę w naszym garnizonie zostało awansowanych na stopień generała Wojska Polskiego: dowódca 69 Pułku Zmechanizowanego gen dyw. Kazimierz Makarewicz i Dowódca Pomorskiego Okręgu Wojskowego gen. bryg. Zygmunt Duleba.

Świadczenia wojska na rzecz mieszkańców Kostrzyna nad Odrą przybierały różne formy. Kadra i żołnierze brali udział w życiu: gospodarczym, społeczno-politycznym, patriotyczno- religijnym oraz kulturalnym naszego miasta. Żołnierze widoczni byli na każdym placu budowy nowo powstających zakładów pracy, szkół, amfiteatru, stadionu oraz innych miejsc służących mieszkańcom Kostrzyna nad Odrą. Żołnierze i kadra kostrzyńskiego garnizonu brali też często udział w zwalczaniu klęsk żywiołowych niosąc pomoc zarówno instytucjom, zakładom pracy oraz mieszkańcom miasta. Tak było w pamiętnym 1997 roku podczas powodzi.

Ogółem w akcji przeciwpowodziowej udział wzięło: 247 żołnierzy z JW 2240 i JW 3330 z garnizonu Kostrzyn nad Odrą, W województwie gorzowskim funkcjonował Wojewódzki Komitet Przeciwpowodziowy, który ogłosił 14 lipca alarm powodziowy dla miast i gmin Słubice, Kostrzyn, Górzyca, Słońsk i Witnica,W dniu 29 lipca ogłoszono alarm powodziowy dla miast i gmin Gorzów Wlkp., Skwierzyna, Międzychód, Przytoczno, Deszczno i Santok. W skład Komitetu weszli, m.in.: mjr Ryszard Pietrzak, mjr Albin Górka oraz por. Krzysztof Cichy.

Kadra i żołnierze batalionu saperów: dowodca mjr Jerzy Szymczak; mjr Marek Przychodzeń; por. Piotr Antkowicz; por Jarosław Mądrecki; chór Zbigniew Cybulski; sierż. Leszek Gaweł; sierż. Andrzej Durak, sierż. Witold Gajaszek oraz szereg innych żołnierzy zawodowych i służby zasadniczej zaangażowano do akcji przeciwpowodziowej oraz do ochrony wałów na rzekach Odra i Warta. Major Marek Przychodzeń dowodził grupą saperów, która uczestniczyła w akcji ratunkowej i ewakuacyjnej na terenie gminy Św. Katarzyna w miejscowościach: Kotowice Siechnice oraz Radwanice. Dzięki ich poświęceniu i użytym pływającym yransporterom PTS – M (amfibia) saperzy zdołali ewakuować blisko 1000 mieszkańców wraz z dobytkiem oraz zwierzętami gospodarskimi, hodowlanymi oraz domowymi.

Przez ten cały okres funkcjonowania garnizonu w Kostrzynie nad Odrą, nawiązały się liczne serdeczne więzi łączące Wojsko Polskie z mieszkańcami Kostrzyna nad Odrą. Stało się tak, dzięki wspaniałej atmosferze otaczającej żołnierzy i kadrą zawodową. Wielu żołnierzy służby zasadniczej i kadry zawodowej dawało przykład pasji społecznikowskiej, służyli pomocą władzom miasta i jego mieszkańcom będąc już w rezerwie. Z czasem pożegnaliśmy wielu kolegów, którzy przenieśli się do innych miejscowości.

Wielu z naszych kolegów żołnierzy odeszło na „Wieczną Wartę”, m.in.: Stanisław Bikliewicz , Rafał Borkowski, Piotr Błażejewski, Zbigniew Cedro, Zbigniew Chaciej, Roman Charzyński, Janusz Daszewski, Roman Drozdowski, Andrzej Durak, Marian Firszt, Mirosław Furmański, Albin Górka, Stanisław Harasiuk, Stanisław Hawryluk, Michał Jacyszyn, Eugeniusz Kiernożycki, Stanisław Klimas, Henryk Kołodziejski, Ryszard Krzciuk, Jan Lasota, Andrzej Łaskawy,  Andrzej Martyka, Marian Matusiak, Edward Nagórny, Władysław Oleszkiewicz, Bolesław Olszewski, Zdzisław Paliwoda, Michał Pelczar, Zygmunt Pogoda, Benedykt Pukalski, Eugeniusz Robak,  Adam Rost, Stanisław Sanborski, Piotr Sekuła, Władysław Sekuła, Leszek Skowroński, Lech Skwara, Czesław Soroka, Ludwik Syty, Sławomir Szczudliński, Zygmunt Szymankiewicz,  Waldemar Szostak, Ireneusz Wardyński, Kazimierz Wiśniewski,  Józef Woszczyło, Franciszek Wybierała, Ryszard Ziółkowski, Władysław Żmijak i inni.

CZEŚĆ ICH PAMIĘCI !!!

W drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych garnizon kostrzyński został rozwiązany. W mieście pozostały jedynie nieliczne pamiątki związane z pobytem żołnierzy Wojska Polskiego, m.in. nazwy ulic: Saperska, Wojska Polskiego oraz Plac Wojska Polskiego.

Opracował mjr rez. Józef Piątkowski

grafika: miasto Pniewy