Na zaproszenie senatora Władysława Komarnickiego w dniu 30.07.2025r. udaliśmy się do Warszawy 39-cioosobową grupą Kresowian z Gorzowa Wielkopolskiego, Kostrzyna nad Odrą
i Skwierzyny.

W tym dniu w Senacie procedowana była uchwała w sprawie przesiedleń ludności polskiej
z terenów wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej. Do sali obrad zaproszeni zostali: A. Kiwacki -prezes Zarządu Głównego TMLiKPW, M. Gromaszek -wiceprezes Zarządu Głównego, M. Bożek -prezes Oddziału Gorzowskiego i J. Żarski -przewodniczący Klubu w Kostrzynie nad Odrą.

Pozostali zaproszeni goście oglądali obrady w sali nr 176, tuż obok sali głównej w telewizji wewnętrznej.

Projekt uchwały przedstawiał senator Władysław Komarnicki, upoważniony przez przedstawicieli wnioskodawców.

Wzruszonym głosem powiedział : „Przypadł mi dzisiaj w udziale zaszczyt i honor prezentacji uchwały
w sprawie przesiedleń ludności Polski z terenów wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej”.
Wspomniał też , że jako dwumiesięczne dziecko wraz z rodziną odbył drogę z Kresów na tzw. Ziemie Odzyskane. Po przedstawieniu wydarzeń z rodzinnej biografii przeszedł do meritum sprawy, przedstawienia projektu uchwały.

Oto fragmenty:

„W tym roku przypada 80. rocznica konferencji jałtańskiej, podczas której alianckie mocarstwa przesądziły o kształcie terytorium państwa polskiego. W wyniku porozumień wytyczone zostały nowe granice, skutkiem czego była utrata niemal połowy ziem II Rzeczypospolitej Polskiej. (…) Na utraconych obszarach pozostały miliony Polaków, którzy w rezultacie tych postanowień mieli zostać przesiedleni na nowe terytoria państwa polskiego w ramach tzw. repatriacji.(…) Akcja przesiedleńcza ludności prowadzona przez władze sowieckie przebiegała w trudnych warunkach. Wymagała od przesiedlanych budowania nowego życia niemal od podstaw, na obcej ziemi, zniszczonej przez działania wojenne oraz akcję rabunkową prowadzoną przez Armię Czerwoną”.

W dyskusji nad projektem uchwały głos zabrali: senator Jolanta Piotrowska, senator Aleksander Szwed i senator Marek Komorowski. Mają oni w swoich genach pochodzenie kresowe. Senator Piotrowska mówiła o przesiedleńcach z Wilna, Grodna i innych miejscowościach przesiedlonych na teren Warmii i Mazur. Zwróciła uwagę na nostalgię i tęsknotę przesiedlonych za utraconymi ziemiami oraz ich niepewność na nowej ziemi. Podziękowała wszystkim działaczom
za kultywowanie pamięci o naszych przodkach i promowaniu kultury kresowej (Festiwal kultury kresowej w Mrągowie).

Senator Aleksander Szwed w swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na szeroki kontekst historyczny przesiedleń, w tym rolę PKWN-u w tej sprawie. Swoje wypowiedzi popierał licznymi danym statystycznymi. Zwrócił uwagę na to, że nie była to repatriacja a ekspatriacja, co oznacza przymusowe wysiedlania. Jest też potomkiem kresowian.

Senator Marek Komorowski podziękował senatorowi Władysławowi Komarnickiemu za podjęty temat przesiedleń kresowych i za ufundowanie senatorom książki „Przesiedleńcy” Grzegorza Hryciuka.

Projekt uchwały przyjęty został przez aklamację. Tekst uchwały, już poza obradami, został przekazany prezesowi Zarządu Głównego TMLiKP-W A. Kiwackiemu, prezes Oddziału Gorzowskiego TMLiKP-W M. Bożek i J. Żarskiemu przewodniczącemu Klubu w Kostrzynie nad Odrą.

W trakcie spotkania z zaproszonymi gośćmi senatora Władysława Komarnickiego obecna była marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska.

Uzasadnieniem podjętej uchwały była też książka Grzegorza Hryciuka zatytułowana „Przesiedleńcy”. Oto krótka recenzja utworu zawarta na okładce: „Przesiedleńcy to wyjątkowo poruszająca epopeja o blisko 800 tysiącach naszych przodków siłą wysiedlonych
z południowo-wschodnich ziem Rzeczypospolitej na zachód Polski, na ziemie poniemieckie. To opowieść o exodusie, bezpowrotnie utraconym świecie, wojennej pożodze i brutalnym rozstaniu
z ukochaną małą ojczyzną- zbudowana z faktów historycznych i osobistych wspomnień wysiedlonych. To również historia mozolnego wznoszenia na niemieckich ruinach fundamentów polskiego uniwersum”.

Wyżej wymienioną książkę wręczył nam na pamiątkę senator Władysław Komarnicki wraz ze swoją dedykacją. Wpisów do książki, dedykacji dokonywali też: marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska i marszałek poprzedniej kadencji Tomasz Grodzki.

Kolejny dokument tamtych czasów to film „Kresy”, który mieliśmy przyjemność obejrzeć, to fabularny dokument upamiętniający tragedię ludzi oddzielonych od korzeni, upokorzonych, zmuszonych do opuszczenia swoich domów. Bohaterami filmu są autentyczni kresowianie. To ich opowieści złożyły się na jego scenariusz a jego reżyserem jest Rafał Bryll. Oglądaliśmy go ze wzruszeniem i z wielką empatią dla jego bohaterów. To poruszający, prawdziwy i wstrząsający dokument historii ludzi Kresów Wschodnich.

W imieniu zaproszonych gości pragnę podziękować senatorowi Władysławowi Komarnickiemu za podjęty temat ludzi Kresów, za przyjęcie nas, życzliwość i wspaniałą opiekę nad nami, profesjonalizm w organizacji spotkania.

Serdecznie dziękujemy.

Tekst: Józef Żarski

Zdjęcia: Halina Kochanowska i Bogusława Strojnowska